NİĞDE
GENEL
BİLGİLER
Yüzölçümü:
14.294 km²
Nüfus:
305.861 (1990)
İl
Trafik No: 51
Kapadokya Bölgesinde yeralan
Niğde, antik kentleri, tarihi ve kültürel eserleri, Aladağ
Milli Parkı ile önemli bir turizim merkezidir.
İLÇELER:
Niğde ilinin ilçeleri; Altunhisar,
Bor, Çamardı, Çiftlik ve Ulukışla' dır.
Bor:
Niğde'ye 15km uzaklıktadır. İlçe merkezinden Alaaddin
Cami Karamanoğulları döneminden, Paşa ve Kale
Camileri Osmanlı döneminden kalma önemli eserlerdir. Bor'a 5km uzaklıkta
bulunan Tyana Ören Yeri Roma döneminin çok önemli
yerleşim merkezlerinden biridir.
Ulukışla:
Ulukışla Aladağlar ve Bolkar
Dağları'nın birleştiği ve güneye geçiş olanağı
tanıdığı yerde, 17. Yy 'da kurulmuştur. İlçe merkezinde Osmanlı Dönemi eserleri
olan Öküz Mehmet Paşa Kervansarayı, Porsuk köyü yakınındaki geç Hitit ve Frig dönemi
kalıntılarını barındıran Porsuk Höyük önemli örenlerdir. Ayrıca çok önemli
çevre çekiciliklerine sahip Bolkar Dağlarının önemli
bir kısmı Ulukışla'da bulunmaktadır.
Çamardı:
Niğde'ye 65 km uzaklıktaki Çamardı İlçesine bağlı Kavlaktepe
köyü yakınlarındaki Göltepe - Kestel
ören yeri önemli tarihsel kalıntılardır. Çevre çekiciliği olarak Aladağlar'da yapılabilecek trekking ve tırmanış sporları
sayılabilir.
Altunhisar:
İlçeye bağlı Yeşilyurt Kasabası'ndaki Bizans Dönemi kilise ile Keçikalesi Köyü yakınındaki aynı adı taşıyan kale önemli
eserlerdendir.
Çiftlik:
Niğde'ye yaklaşık 75 km olan bölgede Bizans Dönemi kaya yerleşimleri önemlidir.
Ayrıca Narlıgöl ve Nar Vadisi görülmeye değer.
NASIL
GİDİLİR?
Karayolu:
Niğde'den ülkenin her tarafına karayolu ile ulaşmak mümkündür.
Otogar Tel : (+90-388) 232 35 37
Demiryolu:
Niğde il merkezinden demiryolu ulaşımı Kayseri-Niğde-Adana bağlantılı
yapılmaktadır.
İstasyon Tel : (+90-388) 232 35 41
Havayolu:
Havayolu ulaşımı için Niğde'ye 130 km uzaklıktaki Kayseri Havalimanı
kullanılmaktadır.
GEZİLECEK
YERLER
Müzeler
ve Örenyerleri
Müzeler
Niğde
Müzesi
Adres: Niğde
Tel: (388) 232 33 97
Örenyerleri
Gümüşler - Merkez - Gümüşler Kasabası
Göllüdağ
- Merkez - Kömürcü
Tyana
- Bor - Kemerhisar Kasabası
Cami
ve Türbeler
Niğde'de oldukça iyi korunan Selçuklu ve Osmanlı Camilerinin
başlıcaları Alaaddin Cami Sungurbey
Cami (1335), Paşa Cami (17.yy.), Kale Cami (1747), Hanım Cami (1452) dir.
Selçuklardan kalma Hüdavend Hatun
Türbesi, Dörtayak Türbesi ve Osmanlı Dönemi Şerifali
Türbesi en önemlileridir.
Kale
ve Kuleler
Niğde Kalesi Kalenin temeli M.Ö. 8.yy. da Geç Hitit
Döneminde yapılmış, Roma-Bizans Selçuklu, Osmanlı Döneminde onarım görmüştür.
Saat Kulesi Kalenin batı burçlarından birinin üzerine inşa
edilmiştir.
Kaplıca
Ve İçmeceler
Çiftehan
Kaplıcası: Niğde'ye 80 km. uzaklıktaki Çiftehan
Kasabasındadır. Hem banyo hem de içme türlerine elverişli olan kaplıca
sularının, romatizma, sinirsel hastalıklar, deri, kadın hastalıkları, beslenme
bozukluğu gibi hastalıklara olumlu etkisi bulunmaktadır. Kaplıca merkezinde
tesisler modern ve büyük kapasitelidir.
Milli
Parklar ve Korunan Alanlar
Niğde
- Aladağlar Milli Parkı
Yeri: Niğde,Kayseri ve Adana illeri sınırları içerisindedir.
Ulaşım: Milli Park Niğde ili sınırları içerisinde Çamardı
ilçesine yaklaşık 15 km.,Kayseri Yahyalı ilçesine 30 km.uzaklıktadır.
Özelliği: Milli Park içerisinde kamp alanları, günübirlik
alanlar ve molakamp
(Primitif kamping) alanları, doğa yürüyüş güzergahları,
tırmanma doğrultuları düzenlenerek Yayla girişimleri oluşturulacaktır.
Yöredeki akarsularda alabalık üretimi ,sportif olta
balıkçılığı yapılmasına olanak sağlanacaktır. Yaban hayvanları üretme istasyonu
tesis edilecektir. Yaban Hayatı sakinleri ; yaban keçisi , ayı, başak,sansar ve
su samurudur.
Jeolojik yapı açısından Aladağlar
Milli Parkı değişik zamanlara ait formasyonlarla temsil edilmekle birlikte, en
yaygın formasyon mezozoik yaşlı kireç taşlarıdır. Bunun yanında sahada entrüsif volkanizmanın ürünü olan
gabro, piroksenit gibi kayaçlara,subofiolitik
metamorfitlere ve daha geniş dönemleri karakterize
eden tersiyer ve kuaterner oluklarına da
rastlanılmaktadır.
Aladağlar
yöresi ülkemizin tektonik açıdan en faal bölgelerinden birisidir. Yöre
özellikle Alp orojenezi sırasında şaryaj
ve bindirmelere sahne olmuştur.Tektonik literatürüne"Ecemiş
Koridoru" olarak da giren bu sahada düşey ve yatay atımlı birçok fay
bulunmaktadır. Dokusuyla yörede jeomorfolojik süreçler sonucu oluşan naplar,klipler,pencereler ilginç yapısal unsurlar olarak
dikkati çeker.
Aladağlar
Milli Parkı gerçek anlamda bir jeomorfolojik açık hava müzesidir. Yörenin
şekillenmesinde yapı ile birlikte flüvial koşullar ve
Pleistosen buzullaşması önemli bir rol oynamıştır.Yörede bu üç unsura ait
değişik morfolojik birimlere rastlamak çok olağandır. Yörenin belli başlı
jeomorfolojik karakteri vadilerlede bir şekilde
parçalanmış olmasıdır.Buzul morfolojisine ait bir çok izlere rastlanmakta ,
özellikle yöredeki bir çok sirk gölleri ve moreller
bu morfolojinin kılavuz şekilleri olarak görülür.
Yöre klimatik açıdan kendine has
özelliklere sahiptir. Yazları sıcak,kışları soğuk ve kar yağışlı olarak
tanımlanabilecek bu klimatik yapı yörenin yüksek
kesimlerinde kalıcı karların barınmasına imkan sağlamaktadır. Yörede gece ile
gündüz sıcaklık farkı(Günlük Amplitüd) oldukça fazla
olup , geceleri göllerin donmasına neden olan düşük sıcaklık, gündüzleri 30
dereceye kadar çıkmaktadır.
Aladağlar
Milli Parkı vejetasyon açısından çok zengin olup ,ormanı oluşturan hakim türler
karaçam ve kızılçamdır.Karaçamdan kızılçama
geçiş zonunda yer yer bu iki türün oluşturduğu karışık meşçerelere
de rastlanmaktadır.Karaçamın yayılış alanındaki güney bakılı kesimlerde iç meşçere oluşturmayan sedir ve kuzey bakılı nem bakımından
daha elverişli yerlerde de göknarlara
rastlanmaktadır.
Ormanın üst sınırından itibaren Alpin
zon başlar. Bu zon da Alpin çayırları yer almaktadır. Alpin
zon ve daha yüksek kesimlerde yükseklik ve eğim
koşullarından kaynaklanan çıplak kayalık kesimlere ulaşılmaktadır.
Görülebilecek Yerler: Milli Parkın peyzaj güzelliği
görülmeye değer niteliktedir.
Mevcut Hizmetler ve Konaklama: Milli Parkta Yaban Hayatı
Koruma Bölgesi ayrılmış olup, Üretme İstasyonu mevcuttur.
Milli Parkta kamp alanı, günübirlik alanlar, mola alanları,
yürüyüş parkurları, tırmanma doğrultuları, bazı noktalarda yayla gelişimleri
planlanmıştır.
Yöredeki akarsularda alabalık üretimi ve spestif
olta balıkçılığı yapılma olasılığı olan Aladağlar
ülkemiz turizmine alternatif olanaklar yaratacak potansiyele sahiptir. Çadırla
konaklanabilir.
Sportif
Etkinlikler
Aladağlar,
dağcılık ve trekking için Toroslar'ın en uygun
bölümüdür.
Bolkar
Dağları trekking ve kış sporları açısından oldukça çekicidir. Özellikle 7 km.yi
bulan doğal pisti ile tur kayağına ilgi duyanları
memnun etmektedir. Bolkar Dağlarından tırmanış
genellikle Ulukışla İlçesinin Bolkar Dağları
eteklerindeki Darboğaz kasabası ve kasabanın 8 km. kadar yukarısındaki Meydan
denilen bölgeden başlar.
Diğer
Tarihi Yerler
Niğde ve yöresi antik ören yerleri bakımından oldukça
zengindir. Bu ören yerleri kazı buluntularının çoğu Niğde Müzesi'nde
sergilenmektedir.
Önemli ören yerleri, Köşk Höyük ören yeri (Bor-Bahçeli
Kasabası), Göltepe-Kestel
ören yeri (Çamardı), Göllüdağ ören yeri (Göllüdağ), Porsuk Höyük ören yeri (Ulukışla-Darboğaz), Tyana ören yeri (Bor-Bahçeli) olarak sıralanabilir.
Kuşkayası Mezarlığı: Niğde'ye yaklaşık 40 km uzaklıktaki Karaltı
Kasabası'nın yakınında bulunmaktadır. Kasabanın Güneybatısında bulunan kaya
mezarları bir vadinin iki yamacında sıralanır.
Gümüşler
Ören Yeri ve Manastırı:
Niğde'ye 9 km. uzaklıktaki Gümüşler kasabasındadır.Bizans sanatının
Anadolu'daki en güzel ve en iyi korunmuş eserlerinden biridir. 1973 yılında
arkeolojik sit alanı kabul edilen manastır oldukça
büyük ve geniş bir kaya kütlesi içine kazılmıştır.
Kaya oyuğu şeklinde dört sütunu bulunan kilisenin
duvarlarını freskler kaplamaktadır. Kilisedeki fresklerin güçlü ve canlı
anlatımları, barındırdığı yeraltı şehri, büyük mezarlık odası ve oldukça büyük
kaya kütlesine kazılmış yerleşim birimleriyle birlikte arıtılmış savunma
önlemleri nedeniyle Gümüşler ören yeri ve manastırı döneminin önemli din
merkezlerinden biri olduğunu göstermektedir.
COĞRAFYA
Niğde İç Anadolu Bölgesi'nin "Orta Kızılırmak"
olarak adlandırılan kesiminde bulunmaktadır. Kapadokya Bölgesi içinde yer alan
Niğde, Aksaray, Nevşehir, Kayseri, Adana, İçel ve Konya ileri ile çevrilidir.
Deniz düzeyinden 1300 m yükseklikte bulunan ilin batı kesimi
dalgalı düzlükler, kuzey, güney ve doğu kesimleri ise dağlık alanlarla
kaplıdır. Güney ve güneydoğu sınırlarını Orta Torosların
temelini oluşturan Bolkar Dağları çizmektedir.
İç Anadolu Bölgesinin özelliğini taşıyan karasal iklim
Niğde'de de egemendir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve genellikle kar
yağışlıdır.
TARİHÇE
M.Ö. 3000 - 2000 yıllarını kapsayan Eski Tunç Devri'nde
Niğde çevresinde önemli yerleşim birimlerinin olduğu yapılan arkeolojik kazı
çalışmaları sonucunda anlaşılmıştır. Eski Hitit Dönemi olarak adlandırılan bu
dönemden sonra Niğde, Frig, Pers, Büyük İskender,
Roma, Bizans egemenliklerinde kalmıştır.
Niğde yöresi daha sonra Selçukluların, Moğolların, Karamanoğullarının eline geçmiş, 1471 yılında da Osmanlı
topraklarına katılmıştır.
NE
YENİR?
Niğde Mutfağı, değişik besinlerin tat vericilerle belirli
yöntemlerle pişirilmesi ile kendine özgü bir karakter kazanmıştır. Niğde'nin
özel yemekleri arasında Niğde tavası, pancar çorbası, kuskus pilavı, ditme,
tirit, Niğde çanağı, papara, oğma çorbası, mangır çorbası sayılabilir. Özel tatlıları ise hüsmeni (güllü), halveter, köfter
ve pekmezdir.
LİNKLER
Niğde Valiliği http://www.nigde.gov.tr
Ulukışla Kaymakamlığı http://www.ulukisla.kaymakamligi.8m.com
Niğde Üniversitesi http://www.nigde.edu.tr
YAPMADAN
DÖNME
Aladağlar
ve Bolkarlardaki doğal güzellikleri, Kayaardı bağlarını, Narlıgöl'ü
gezmeden,
Kapadokya'nın hiç bozulmamış fresklerinin bulunduğu Gümüşler
Manastırını, Antik Tyana kentini, Alaaddin
Camisini görmeden,
Aladağlar
ve Bolkar dağları eteklerindeki alabalık tesislerinde
balık, kent merkezinde Niğde tavası yemeden,
Niğde'nin önemli el sanatı ürünlerinden olan halı ve
kilimleri satın almadan,
.....Dönmeyin.