SİVAS
GENEL
BİLGİLER
Yüzölçümü
: 6.001 km²
Nüfus
: 830.105 (1990)
İl
Trafik No : 58
Sivas İç Anadolu'nun doğusunda yer alan, Anadolu'daki tarihi
İpek Yolu güzergahlarının kesiştiği bir yerde konumlanmış ve ünlü Kral Yolunun
da geçtiği büyük bir ilimizdir. Sivas tarihi
zenginlikleri, doğal güzellikleri, kaplıcaları ile turistlere ilginç tatil
olanakları sunmaktadır.
İLÇELER
Sivas ilinin ilçeleri; Akıncılar, Altınyayla,
Divriği, Doğanşar, Geremek,
Gölova, Gürün, Hafik, İmralı, Kangal, Koyulhisar,
Suşehri, Şarkışlı, Ulaş, Yıldızeli ve Zara'dır.
Akıncılar
: Sivas'a 210 km uzaklıktadır. Önemli tarihi eserleri; Hatipoğlu Camii, Bahattin Şeyh
Türbesi, Yusuf Şeyh Türbesi, Doğantepe ve Erence
köylerinde Bizans dönemine ait olduğu sanılan iki kaledir.
Altınyayla :
Sivas'a 80 km. uzaklıktadır. Önemli tarihi eserleri; Altınyayla
Camiidir.
Divriği
: Sivas'a karayolu ile 184 km, demiryoluyla 179 km
uzaklıktadır. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (ilçe
merkezindedir ve UNESCO'nun ''Dünya Mirası'' listesinde yer almaktadır),
Divriği Kalesi ve Kale Camisi, Kesdoğan Kalesi, edit Paşa Camii, Sitte Melik
Kümbeti, Nurettin Salih Kümbeti, Naip (Gazezler)
Kümbeti, Sinaniye Hatun Türbesi, Ahi Yusuf Türbesi,
Pamuk Han, Burma Han, Mirçinge Hanı, Dipli Han, Aşağı
Kilise, Yukarı Kilise, Erşün Kilisesi, Odur Kilisesi,
Handere Köprüsü, Hüseyin Gazi Türbesi, Seyit Baba
Türbesi ve ahşap işçiliğinin çok güzel örnekleriyle süslenmiş çok sayıda konak
görülmeye değer tarihi eserlerdir.
Doğanşar :
Sivas'a 95 km. uzaklıktadır. Ulu Camii, Kale Camii, Uzunbelen
Hubyar Türbesi bu ilçededir.
Gemerek
: Sivas'ın batısında yer almaktadır. Sızır Kasabasında Göksu
Çayı üzerinde bulunan Sızır Şelalesi doğal güzelliğe sahiptir. Önemli tarihi
eserleri; Merkez Camii, İnkışla Cami, İnkışla Hamzalı Cami, Çepni Cami, Şahruh Köprüsü, Sızır
Kasabasında Eskiköy ören yeri, Karacaören
ve Dendeliz Ören yeri kalıntılarıdır.
Gölova :
Sivas'a 198 km uzaklıktadır. Gölova baraj gölü
çevresi ve yaylalarıyla doğal güzelliğe sahiptir. Çobanbaba
Türbesi bulunmaktadır.
Gürün
: Sivas'ın güneyinde yer alamaktadır.İlçe
merkezinde Ulu Camii, Kilise, 50'ye yakın suni mağara, Şuğul
Vadisinde de 3 mağara vardır. Kaletepe, Yılanlı,
Taşlı, Höyüklüyurt, Davul, İncesu, Böğrüdelik höyükleri tarihi eser tescillidir.
Hafik
: Sivas'a 37 km. uzaklıktadır. Hafik Gölü, Lota Gölü,
yaylaları ve doğal güzelliği olan yerdir. Önemli tarihi eserleri; Hükümet
Konağı, Tuzhisar Kilisesi'dir.
İmranlı
: Sivas'a 106 km. uzaklıktadır. Önemli tarihi eseri; Gogi Baba Türbesi’dir.
Kangal
: Sivas'ın 86 km. güney-doğusundadır. İlçeye 13 km.
uzaklıkta, Kavak Köyü mevkiinde bulunan Balıklı Kaplıca sedef hastalığını
tedavi edici özelliği ile sağlık turizmi açısından çok önemli bir yerdir. Alacahan kasabasındaki Alacahan
Kervansarayı, Halil Rıfat Paşa Köprüsü, Tekke Köyündeki Samut
Baba Kümbeti görülmeye tarihi eserlerdir. İlçede ayrıca Meydan Cami, Kuşçu Köyü
Cami, Şeyh İbrahim El Aziz Cami, Demiryurt Cami, Acısu Köprüsü, Şeyh Merzuban
Türbesi, Pir Gökçe (Pir Göcek) Türbesi, Demiryurt Mağaraları görülmeye değer yerlerdir. İlçe
sınırları içinde Oyuklu Höyüğü, Lafçılar Ağılı Höyüğü, Kültepe
ve Tepecik Höyükleri vardır.
Koyulhisar
: Sivas'a 180 km. uzaklıktadır. Eğriçimen,
Kengercik,Arpacık, Sarıçiçek yaylaları doğal
güzelliği olan yerlerdir. Önemli tarihi eserleri; Aşağı Kale (Kale-i Zir), Yukarı Kale (Kale-i Bala), Fatih Camii, Hacı Murat
Hanı’dır.
Suşehri
: Sivas'a 144 km. uzaklıktadır.Önemli tarihi eserleri; Balhatun Camii (Balkıs Hatun),
Köse Süleyman Türbesi’dir.
Şarkışla
: Sivas'a 81 km. uzaklıktadır. Önemli tarihi eserleri; Aşık
Veyse Müzesi, Ulu Camii, Hardal Köyü Camii, Kale’dir.
Ulaş
: Sivas'a 37 km. uzaklıktadır. Önemli tarihi eserleri; Acıyurt Köyü Camii, Şeyhderdiyar
(Şeyh Mehmet Dede) Türbesi’dir.
Yıldızeli
: Sivas'a 45 km. uzaklıktadır. Önemli tarihi eserleri; Şeyh
Halil Türbesi, Akcakoca Köyü Türbesi, Banaz Köyü Türbesi, Kümbet Köyü Kalesi, Akçakale
Kalesi’dir.
Zara
: Sivas'a 72 km. uzaklıktadır. Tödürge
Gölü doğal güzelliği olan yöredir. Önemli tarihi eserleri; Meydan Camii (Çarşı
Camii), Kuşan Köyü Camii, Şeyh İbrahim El Aziz Camii, Demiryurt
Camii, Acısu Köprüsü, Şeyh Merzuban
Türbesi, Demiryurt Kaya Mağaraları’dır.
NASIL
GİDİLİR?
Karayolu:
Otobüs Terminali: İl Merkezinde olup, minibüs ve Belediye
otobüsleriyle ulaşımı sağlanmaktadır.
Otogar Tel : (+90-346) 226 15 90
Demiryolu
: Tren İstasyonu il merkezinde olup, minibüs ve belediye
otobüsleriyle ulaşımı sağlanmaktadır.
İstasyonun Tel : (+90-346) 221 10 91
GEZİLECEK
YERLER
Müzeler
Arkeoloji
Müzesi
Adres: Buruciye Medresesi - Sivas
Tel: (346) 221 25 68
Etnografya
Müzesi
Adres: Ordu Evi Karşısı - Sivas
Tel: (346) 221 04 46
Faks: (346) 224 40 67
Sivas
Arkeoloji Müzesi
Başören
Kuşaklı Höyüğü - Altınyayla - Başören
Atatürk
ve Kongre Müzesi
Atatürk
Kongre ve Etnografya Müzesi
Camiler
Divriği
Ulu Camii: UNESCO tarafından Dünya Miras
Listesi'ne alınan Divriği Ulu Camii, Mengücek
Oğullarından hükümdar Süleyman Şah oğlu Ahmet Şah tarafından 1228 yılında
yaptırılmıştır. Camiye, kuzey, doğu ve batı yönünde yer alan ve son derece
güzel olan taş süslemelerinin bulunduğu üç kapıdan girilmektedir. Darüşşifası ise, Behram Şah'ın
kızı Melike Turan Melek tarafından 1228 tarihinde yaptırılmıştır. Bu eşsiz anıt
768 m2'lik bir alana oturmaktadır. 18.yüzyılda medrese haline getirildiği için Şifaiye Medresesi de denilmektedir.
Ulu
Camii: İl merkezindedir. Sivas Müzesinde bulunan kitabesine göre
1196-1197 yılında Kızıl Arslan Bin İbrahim tarafından
yaptırılmıştır.
Şeyh
Hasan Bey Kümbeti (Güdük Minare): İl merkezindedir. Kare
kaide üzerine, silindirik tuğla örgülü bir gövdeye sahip oluşu ve kısa minareye
benzemesinden dolayı halk arasında Güdük Minare adıyla anılmaktadır.
İl Merkezinde; Ahi Emir Ahmet Türbesi, Şemseddin
Sivas-i Türbesi, Akbaşbaba Türbesi, Şeyh Erzurum-i Türbesi,
Kadı Burhaneddin Türbesi, Süt Evliyası Türbesi, Bum
Baba Türbesi, Arap Evliyası Türbesi, Arap Şeyh Türbesi, Meydan Camii, Ali Ağa
Camii, Alibaba Camii ve Türbesi, Divriği'de Sitte Melik Türbesi, Kemareddin
Türbesi, Nureddin Salih (Kemankeş)Türbesi, Gemerek'de Çepni Cami.
Yıldızeli'nde Kemenkeş Kara Mustafa Camii ve Hamamı,
Şeyh Halil Türbesi. Zara'da Şeyh Merzuban Türbesi
ildeki diğer türbe ve camilerdir.
Medreseler
Şifaiye Medresesi:
İl merkezinde Selçuklu parkı içerisinde, Çifte Minareli Medresenin tam
karşısındadır. 1217 yılında Selçuklu Sultanı I. İzzeddin
Keykavus tarafından yaptırılmıştır. Anadolu Selçuklu
Tıp okullarının ve hastanelerinin en eski ve en büyüklerindendir.1220 yılında
vefat eden I. İzzeddin Keykavus,
vasiyeti üzerine çok sevdiği Sivas'taki Şifaiye
Medresesinin güney eyvanındaki türbede ailesi ile birlikte yatmaktadır.
Çifte
Minareli Medrese: İl merkezindedir. İlhanlı Veziri Şemseddin Mehmet Cüveyni
tarafından 1271 yılında yaptırılmıştır. Medresenin sadece doğu yönündeki asıl cephesi
ayakta kalmıştır.
Gök
Medrese: İl merkezindedir. Selçuklu veziri Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından 1271 yılında yaptırılmıştır. Taç
kapı üzerinde yükselen tuğla örgülü iki minaresindeki mavi çinilerden dolayı
Gök Medrese adını almıştır. Plastik sanatların şaheserlerinden olan taç kapıda
mermer malzeme kullanılmış olup, taç kapısının üst iki köşesinde iç içe girmiş
hayvan motifleri vardır. Medreseye girişte sağda mescit, solda ise Dar-ül Hadis bölümü mevcuttur.
Buruciye Medresesi:
İl merkezindedir. Taç kapıdaki taş işçiliği ile girişin solunda yer alan türbe
çinileri önemlidir.
Hamamlar
İl merkezde Meydan Hamamı, M. Ali Hamamı önemli hamamlardır.
Hanlar
İl merkezindeki Çorapçı Han, Divriği'de Burma Han, Mirçinge Hanı önemli hanlarındandır.
Mağaralar
Demiryurt Mağaraları:
Zara ilçesinin Demiryurt Köyünde sayıları elliye
yaklaşan mağara bulunmaktadır. Bazıları yan yana, bazıları kat kat mağaralardır. İnsan eliyle yapılmış olan bu mağaraların
Hıristiyanlık döneminden önce yerleşim merkezi olduğu, Hıristiyanlığın
yayılmasından sonra da kullanıldığı mağaralardaki işaretlerden anlaşılmaktadır.
Kaplıcalar
Kangal
Balıklı Kaplıca: Sivas'a 96 km. Kangal İlçesine 13 km.
uzaklıkta ve Kangal'ın kuzeydoğusunda Kavak deresi vadisindedir. Kaplıca
suyunda en büyüğü 10 cm boyunda olan binlerce küçük balık yaşar. Balıklar
vücuttaki sivilce, yara, egzama, sedef gibi cilt hastalıklarının
iyileşmelerine, yaraları temizleyerek yardımcı olur. Çermikte yeme-içme ve
konaklama tesisleri mevcuttur.
Sıcak
Çermik: İl merkezine 31 km uzaklıktadır. Romatizma, sinirsel ve
adale rahatsızlıklarıyla, kadın, deri ve böbrek hastalıklarına iyi gelmektedir.
Yeme-içme ve konaklama tesisleri mevcuttur.
Soğuk
Çermik: İl merkezine 17 km. uzaklıkta olup, suyun sıcaklığı 28
derece civarındadır. Kaplıca suyu içildiğinde mide, bağırsak ve safra kesesi
hastalıklarına iyi gelmektedir. Ayrıca romatizma ve sinir hastalıkları
tedavisinde de yararlı olmaktadır.
Suşehri, Şarkışla ve Yıldızeli ilçelerinde de yöre halkına
hizmet veren kaplıcalar bulunmaktadır.
Yaylalar
Koyulhisar ilçesine 20 km. mesafede çam ormanları ile kaplı Eğriçimen Yaylası'nın dışında Dumanlıca Yaylası, Sarıçiçek Yaylası, Kalınpınar
Yaylası, Arpacık Yaylası, Kengercik Yaylası, Topalan
Yaylası ve Başyayla önemli yaylalarıdır.
Mesire
Yerleri
Sivas merkezinde ve yakınlarında bulunan Paşa Fabrikası, Ethem Bey Parkı, Akdeğirmen
Piknik Alanı, il merkezine 27 km mesafedeki Karaçayır, Gemerek ilçesinin Sızır
kasabasındaki Sızır Şelalesi (Obruk Şelalesi), İmranlı ilçe merkezine 12 km
uzaklıktaki Koyunkaya Mesiresi ve Koyulhisar ilçe
merkezine 20 km mesafedeki Eğriçimen Yaylası halkın
sıcak yaz günlerinde ve hafta sonlarında rağbet ettiği gözde mesire yerleridir.
Sportif
Etkinlikler
Avcılık:
Üç coğrafi bölge arasında kalan il topraklarının engebeli ve sarp olması yabani
yaşamı çeşitlendirir. İlin birçok yöresinde bol miktarda keklik, bıldırcın, dağ
keçisi, tavşan bulunmaktadır.
Olta
Balıkçılığı: Hafik, Çukurbelen,
Merkez İlçe, Seyfebeli yörelerindeki sazlık ve
bataklıklarda yaban ördeği, tüm göllerde yaban kazları, Tödürge
Gölündeki iki adacıkta turnalar yaşamaktadır. Kızılırmak ve Yıldızırmak,
Çaltı Çayı ve diğer irili-ufaklı akarsular ile Tödürge, Hafik, Lota, Gürün Gökpınar
gölleri bolca balık avlanan tatlı sulardır.
Kuş
Gözlem Alanı
Kızılırmak
Havzası
Tödürge Gölü
İl: Sivas
İlçeler: Hafik, Zara
Yüzölçümü: 750
Rakım: 1295 m
Koruma: yok
Başlıca Özellikleri: hafif tuzlu göl, bataklık
Kuş Türleri: Macar ördeği (40 çift) popülasyonuyla
önemli kuş alanları statüsü kazanır.
COĞRAFYA
İç Anadolu'nun yüksek platoları üzerinde başlayan ve doğuya
doğru yükselen il alanı; kuzey, doğu ve güneydoğuda dağlık ve sarp bir kesimle
son bulmaktadır. Ortalama yükselti 1000 metrenin üzerindedir. İlde Kuzey
Anadolu sıradağlarının uzantısı olan Köse Dağları, Torosların
kuzey kollarından Tecer Dağları ve İncebel Dağları, Akdağlar, Yama
Dağı yer almaktadır. Uzunyayla ve Meraküm
platoları, ayrıca Kızılırmak, Kelkit, Çaltı vadileri
önemli coğrafi oluşumlardır. Önemli akarsuları Kızılırmak, Kelkit Çayı, Tozanlı
Çayı, Çaltı Çayı ve Tohma
Çayıdır.
Sivas ilinin büyük bir kesimi yazları sıcak ve kurak,
kışları soğuk ve karlı geçen karasal İç Anadolu ikliminin etkisinde
kalmaktadır. Fakat kuzeyde Karadeniz, doğuda Doğu Anadolu yüksek bölge
ikliminin etkileri bulunmaktadır.
TARİHÇE
Yazılı kaynaklara göre, M.Ö.2000 başlarında Hititler
Döneminde önemli yerleşim yeri olmuştur. Daha sonra Frig,
Lidya, Asur, Roma, Bizans, Selçuklu, Danişment,
ilhanlı, Eretna ve Osmanlı hakimiyetlerini
yaşamıştır.
4 Eylül 1919'da Ulu Önder Atatürk'ün Başkanlığında toplanan
Sivas Kongresi'nde önemli kararlar alınarak, Türkiye Cumhuriyetinin temeli
atılmış ve Sivas Şehri Türk tarihinde büyük önem kazanmıştır.
NE
YENİR
Sivas yemekleri daha çok tahıl ürünlerine dayanmaktadır.
Keş, peskutan, çökelik süt
ürünlerinden hazırlanan yiyeceklerdir.
Yazları ayranlı, pancarlı çorba, madımak, evelik, düğürcek aşı; kışları ise
tırhıt, sübüra, kelecoş, tarhana, içli köfte, hıngel
gibi hamur işi yemekler yenir. Ayrıca Sivas kebabı da ünlüdür. Tandırda kül
çöreği, fodla, patates veya peynirle yapılan kömbe,
kete, lavaş, yufka yörede yaygın ekmek çeşitlerindendir.
NE
ALINIR?
Tamamen yünden ve sık ilmeklerle dokunan halılar, ünlü Sivas
kilimleri, tülüce denen dokumadan yapılan yatak örtüsü ve duvar süsü gibi
eşyalar, örgü çoraplar, ağaçtan yapılan ağızlıklar, taraklar, çakı ve bıçaklar,
bakır işleri ve gümüş takılar Sivas'tan alınabilecek özgün hediyelik
eşyalardır.
Alışveriş merkezleri yoğunlukla Atatürk Caddesinde
bulunmaktadır. Şifaiye Medresesi, Belediye Çarşısı,
Kuyumcular Çarşısı ve Paşa Camii çevresi alışveriş yapılabilecek yerlerdir.
LİNKLER
Sivas Valiliği www.sivas.gov.tr
Sivas Belediyesi http://www.sivas-bld.gov.tr
Cumhuriyet Üniversitesi http://www.cumhuriyet.edu.tr/
Altınyayla
Kaymakamlığı http://www.angelfire.com/band/altinyayla/
www.sivashaber.com
www.sivasonline.net
www.sivastr.net
http://www.antalyatasarim.com
YAPMADAN
DÖNME
Atatürk Kongre ve Etnoğrafya
Müzesi gezmeden,[
Gök Medrese ve Çifte Minareli Medreseyi görmeden,
İlçelerde Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
ile Divriği Konakları, Kangal Balıklı Kaplıcası, Ulaş Devlet Üretme Çiftliğinde
Kangal Köpekleri görmeden,
İl Merkezinde Sivas Kebabı yemeden,
Sivas halı ve kilimi, Sivas gümüş işi, Sivas bıçağı, ağızlık,
kalem almadan,
4 Eylül Kültür ve Sanat Festivali izlemeden...
Dönmeyin.
