KARAMAN
GENEL
BİLGİLER
Yüzölçümü:
9.237 km²
Nüfus:
217.536 (1990)
İl
Trafik No: 70
Karaman, İç Anadolu Bölgesi'nin güneyinde,
Konya-İçel-Antalya illeri arasında bulunan önemli bir ticaret, kültür ve sanat
merkezidir. M.Ö.8000'lerden itibaren iskan edilen Karaman ve yöresi, yeraltı
şehirleri, mağaraları, inanç merkezleri gibi turistik çekiciliklerinin yanı
sıra yaylaları ve doğal güzellikleri, zengin el sanatları örnekleri ile de ziyaretçileri
büyülemektedir.
İLÇELER:
Karaman (merkez), Ayrancı, Ermenek, Kâzımkarabekir.
Ayrancı:
Ayrancı, tarihte Hititlerin sınırları içinde, daha sonra da Asurlular
Krallığının toprakları arasında bulunmuştur. Toroslara
kadar uzanan vadi üzerinde 12 köprü bulunmaktadır. Yapı tarzları Osmanlı
mimarisinin izlerini taşımaktadır.
Başyayla:
İlçe, Orta Torosların eteklerinde bir vadi içerisinde
kurulmuş yeşil ve şirin bir beldemizdir. İlçede el değmemiş tarihi ve turistik
değerler, önemli yayla ve mesire yerleri mevcuttur. Bunların en önemlileri Tozmugar ve Dibekli yaylalarıdır. Tozmugar'daki
mağarada sarkıt ve dikitler mevcut olup, mağaraya ayrı bir güzellik
katmaktadır.
Ermenek:
Ermenek tarihte ilk yerleşimin görüldüğü yerlerden birisidir. Meraspolis Mağarası, ikizin Hitit kabartması, Lahit ve
Heykeller, Görmel Köprüsü, Ermenek Kalesi, Mennan Kalesi, Tol Medresesi ve Zeyve Pazarı ile Ermenek turizm açısından zengin ilçelerden
birisidir.
Kazımkarabekir:
Konya ile Karaman arasında bir geçit yeri olan Kâzımkarabekir
tarihi araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre Hititlere kadar uzanan çağlar
boyu çeşitli medeniyetlere beşiklik etmiştir. Romalılar tarafından bir üs
olarak kullanılmıştır.
Sarıveliler:
Turcalar ve Küçükkarapınar köylerinin birleşmesiyle
1967 yılında kasaba olmuş, 1989 yılında da ilçe olmuştur. İlçenin Romalılar
devrinde kurulmuş olabileceği tahmin edilmektedir. İlçe, yeşillikler arasında
serpiştirilmiş evleri ve genişçe bir saha üzerinde yayılmış durumda olup,
görünüş itibariyle güzel ilçedir. Balı, kirazı, cevizi meşhurdur. Otlak ve
meralarıyla tanınmış Barçın yaylası bu
ilçededir.Hayvancılığa bağlı olarak Kilimcilik ve halıcılık da yapılmaktadır.
NASIL
GİDİLİR?
Karayolu:
Terminal kent merkezine yaklaşık 3 km. uzaklıktadır. Terminale belediye
otobüsleri, dolmuş ve özel taksiler çalışmaktadır.
Otogar Tel:: (+90-338) 213 24 65
Demiryolu:
Tren garı kent merkezine. 1 km. uzaklıktadır.
İstasyon Tel: (+90-338) 213 33 60
Havayolu:
İl'de Havaalanı yoktur.
GEZİLECEK
YERLER
Müzeler
Karaman
Müzesi
Karaman Müzesi Karaman ve çevresindeki tarihi buluntuların
sergilendiği müze, 1980 yılında şimdiki binasına taşınmıştır. Şehrin
merkezinde, Hatuniye medresesinin arkasındadır. Müze
iki katlıdır.
Adres: Hatuniye Med. Arkası - Karaman
Tel: (338) 213 15 36
Örenyerleri
Canhasan
- Merkez - Alçatıköyü
Karadağ Binbir Kilisesi - Merkez -
Madenşehir
/ Üçkuyu Köyü
Kaleler
Karaman
Kalesi: Selçuklular tarafından 12.yüzyılda inşa edilen Karaman
Kalesi iç içe surdan ibarettir. Bunlardan dış kaleden çok az belirti vardır.
(Eski hapishane civarı) Bu gün görkemli olarak iç kale ayakta durmaktadır.
Karaman Kalesi ülkemizin en gösterişli ve ayakta kalabilen kalelerindendir.
Ermenek
Kalesi: Kale sığınak, mesken ve zindan olarak kullanılmıştır.
Kalede tabii mağaralar da bulunmaktadır. Karamanoğullarının
ilk kalesidir. Ermenek'in kuzeyini baştan başa kaplayan büyük kayanın orta
kısmında yer alır. Evliya Çelebi Seyahatnamesinin Ermenek ile ilgili bölümünde
kaleyi anlatırken; "Göklere ser çekmiş kırmızı bir dağın ortasında Tanrı
kudretiyle yapılmış bir kaledir. İbrete şayan, seyredilmesi Vahip
bir Kale'dir. Mutlaka görülmeli ve seyredilmelidir. Ben karada ve denizde 18
padişahlık yer gezdim böyle bir kale görmedim." demektedir.
Mennan Kalesi:
Ermenek'tedir. Mennan sığınılacak yer manasına gelir.
Kale dik bir dağın üzerinde yalçın kayalarla inşa edilmiştir. Karamanoğulları bu kaleyi bir hileyle Osmanlı Gedik Ahmet
Paşa'ya kaptırmasından sonra Pir Ahmet Beyin kendini intihar ettiği kale bu
kaledir.
İlisıra Kalesi:
Karaman'ın Yollarbaşı kasabasında, İmirme denen yerdedir. Eski Bizans devrine aittir. Kale
kalıntılar şeklindedir. LYSTRA KALESİ olarak da bilinir. Civarında Bizanslılara
ait bir kilise vardır.
Divle Kalesi: Karaman'ın
Ayrancı ilçesinin Divle (Üç harman) köyündedir. Bir
apartmanı andıran kale, çok katlı olup, yerleşim mağaralar içerisinde ve toplu
mesken halindedir. Selçuklular , Karamanoğulları ve
Osmanlılar zamanında daima faal olarak bulunmuştur.
Gaferiyet Kalesi:
Kazımkarabekir ilçemizdedir. Gaferiyat
eskiden bir kale ile çevrili iken, insanların kale duvarlarını yapı taşı olarak
kullanmaları sonucu kale yok olup gitmiştir. Bugün yalnız bir giriş kapısı
kalmıştır. Kapının kemerini 21 zıvanalı taş tutmaktadır.
Camiler
ve Kiliseler
Aktekke Cami (Mader-i
Mevlana Cami): İl merkezinde Karamanoğlu
devrinde, tamamen kesme taş kullanılarak yapılmış, büyük tek kubbeli ve yüksek
minareli camidir. Caminin içinde sol tarafta ayrılmış bölümde de Hz. Mevlana'nın annesi Mümine Hatun, torunlarına ve diğer
yakınlarına ait sandukalar bulunmaktadır.
Yunus
Emre Camii: İl merkezindeki Karamanoğlu
devri eserlerinden olup merkezi kubbeli bir yapıdır. Cami içerisinde ünlü Türk
düşünürü, Mutasavvıf Yunus Emre'nin kabri yer aldığı belirtilmektedir.
Binbir Kilise (Maden Şehri-Değle): Karaman'ın kuzeyinde, şehre 50
km. uzaklıkta, Karadağ eteklerindedir. Karadağ ve çevresinde çok sayıda kilise
kalıntısı bulunduğundan yöredeki kiliselere topluca Binbir
Kilise denilmiştir.
Derbe:
Karaman'a 23 km. uzaklıktaki Ekinözü köyündedir. Derbe Kilisesinin Dünyada inşa edilen ilk kiliselerden
birisi olduğu söylenmektedir. Bu kilise Efes'teki Meryemana
Kilisesinden 13 yıl önce, M.S. 41 yılında yapılmıştır. Derbe,
Hıristiyanların kutsal kitabı İncil'in 3 yerinde geçmektedir.
Hıristiyanlar Derbe'yi ziyaret ederek dini
inançlarına göre hacı olmaktadırlar.
Köprüler
Görmel Köprüsü:
Karamanoğullarının bıraktığı en güzel eserlerdendir.
Ermenek ilçemizdedir. İki büyük kemer üzerine inşa edilmiştir. Boyu 27 Metre,
eni 4.70 metre. Karamanoğlu Mahmut Bey'in oğlu Halil
Bey tarafından yaptırılmıştır.
Karaman
Köprüsü: Ayrancı ilçemiz de olup, Karamanoğlu
eserlerindendir.
Selavat Köprüsü:
Karaman'ın Göçer köyünün Göksu civarındaki bahçelerinin yanında ve Göksu nehri
üzerinde Karamanoğlu devrinde yapılmıştır. Boyu 15
metre, eni 3 metre olup, yüksekliği 12 metre civarındadır. İki sütun üzerine
taştan yapılmıştır.
Ak
Köprü: Yeşildere kasabasında, ibrala deresi üzerindedir. Karamanoğlu
devrine aittir.
Alahan:
Karaman'ın 40 km güneyindedir. 12. yüzyılda Selçuklular tarafından yaptırılmış
büyük bir sultan hanıdır.
Mağaralar
Hışlayık Mağarası
Yeri: Karaman, Ayrancı İlçesi
Özellikleri: Mağaraya 26 m.lik dikey bir bacadan iniş
yapılarak yeraltı nehrine ulaşılmaktadır. Mağara bir süre yüzey akışında
bulunduktan sonra sifon yaparak kaybolmaktadır. Hala devam eden mağara bir çok
sifon geçilmektedir.
Manazan Mağarası
Yeri: Karaman’ın Taşkale kasabası
sınırları içerisindedir.
Özellikleri: Yeryüzünde mevcut ilk manastırdan biridir.
Kayalara oyulmuş birçok tüneli, galerileri ve yüzlerce odaları bulunan ilginç
bir yerdir. Üç katlıdır. Manazan mağarasında bir
kattan diğerine çıkış benzeri görülmeyen merdivenleri tırmanmak suretiyle
yapılır. Ülkemizde bir başka benzeri yoktur.
Meraspolis (Meraspulla)
Mağarası
Yeri: Ermenek ilçesindedir.
Özellikleri: İki giriş kapısı vardır. Ermenek kalesinin
altındadır. Mağarada bulunan yeraltı nehri şehrin ve civar kasabaların içme
suyunu karşılamaktadır. Ayrıca uzun süre Ermenek’in ve bağlı köylerin elektrik
ihtiyacını karşılamış olan hidroelektrik santralini çalıştıran suda da mağaradan
çıkmıştır. Dünyanın üç büyük mağarasından biri olduğu yabancı uzmanlarca tespit
edilmiştir
Yaylalar
İldeki yaylalar, genellikle ilkbaharda köylülerin
hayvanlarını otlatmak amacıyla kullanılır. Suyu, temiz havası, yeşilliği,
hayvanları otlatmaya elverişli olması ve Akdeniz'e bir geçiş
bölgesi olması nedeniyle günübirlik olarak yerli ve yabancı turistlerin
özellikle Ermenek bölgesindeki yaylaları trekking ve yeme içme ve doğal suyu
ile etkin yöreler olduklarından piknik amacı ile de tercih edilmektedir.
Kuş Gözlem Alanı
Ereğli
Sazlığı
İl: Konya, Karaman
İlçeler: Ereğli, Karapınar, Ayrancı
Yüzölçümü: 37000
Rakım: 998 m
Koruma: kısmen
Başlıca Özellikleri: tatlısu
bataklığı, step
Kuş Türleri: Küçük karabatak (600 çift), ak pelikan (23
çift), tepeli pelikan (düzensiz olarak ürer), alaca balıkçıl (30 çift),
erguvani balıkçıl (50 çift), çeltikçi (50 çift), kaşıkçı (20 çift), flamingo
(300 çift), boz ördek (20 çift), yaz ördeği (5 çift), Macar ördeği (500 çift), paspaş patka (10 çift), dikkuyruk (50 çift), küçük kerkenez (20 çift), kılıçgaga (75 çift), bataklıkkırlangıcı(50
çift), büyük cılıbıt, mahmuzlu kızkuşu (20 çift) ve
küçük sumru (60 çift) önemli sayılarda ürer.
COĞRAFYA
İç Anadolu bölgesinin güneyinde yer alır. Kuzeyinde Konya,
güneyde Mersin doğuda Ereğli, Silifke, batıda Antalya ile komşudur. Deniz
seviyesinden yüksekliği 1033 metredir. Karaman genelde ova görünümündedir. Son
yıllarda yapılan gölet ve sulama kanalları ile tarıma daha bir canlılık
getirmiştir. Ovada tahıl türleri ve sanayi bitkileri yetiştirilir.
Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçer.
Yıllık yağış ortalaması 350 mm. dir.
TARİHÇE
Karaman kentinin ilk kuruluş tarihi kesin olarak
bilinmemekle beraber yapılan arkeolojik kazılar neticesinde, önemli bir
yerleşim bölgesi, ticaret ve kültür merkezi olduğuna dair belgeler bulunmuştur.
Karaman ve çevresinin M.Ö.8000 yıllarında yerleşik iskana sahip olduğu ortaya
konulmuştur. İl; Hititler zamanında bir askeri ve ticaret merkezi olmuş daha
sonra Firigya ve Lidya’lıların
egemenliğine geçmiş, M.Ö.322 de Yunan Kralı Perdikkos
ve Filippos’un işgaline ve talanına uğramıştır. Karamanoğulları Anadolu Selçuklu Devletinin zayıflamasından
ve yıkılmasından sonra bağımsızlıklarını ilan edip Karamanoğlu
Devletini kurmuşlardır. Karamanoğulları devletinin
başkenti olan Larende, Cumhuriyetin ilanından sonra
Konya iline bağlı olarak Karaman adını almıştır.
NE
YENİR?
Arabaşı,
Toyga, paça, aşlık gibi çorba çeşitleri, cibe,batırık, yaprak ve köy
dolmaları, keşkek ve bulamaç yörenin geleneksel yemekleri arasında sayılabilir.
Karaman'dan
Yemek Tarifleri
Arabaşı Çorbası
Malzemeler:
Hindi veya tavuk
Tereyağ
Un
acı kuru biber (süs biberi).
Hazırlanışı:
Arabaşı çorba ve hamuru olmak üzere iki bölümdür.
Çorbası: Büyükçe bir tavada tereyağı eritilir ve içine un
koyarak rengi kahverengiye gelene kadar kavrulur. Diğer tarafta içinde kaynamış
hindi veya tavuk suyu bulunan tencereye karıştırılarak dökülür. Acı süs biberi
ilave edilir. Haşlanmış hindi veya tavuk eti ilave edilir ve özleşinceye kadar
kaynatılır.
Hamuru: Bir kapta ılık suya un bulanır. Daha sonra su
bulamaç, tencerede kaynayan suya yavaş yavaş
dökülerek karıştırılır ve bir müddet pişirilir. Belli kıvama geldikten sonra
tepsi veya sinilere ince olarak dökülür. Tahta kaşık ile alınan hamur tasa
konan arabaşı çorbasına batırılarak hamur çorba suyu
ile çiğnenmeden yutulur. Mide ve barsak tembelliğine çok iyi gelir. Kış
aylarında sıkça yapılır.
Ciba Dolması
Malzemeler:
Pirinç veya bulgur
kıyma veya ciğer
maydanoz
yeşil biber
kuş üzümü
temiz koyun barsağı veya karnı
baharat, yağ, domates, salça.
Hazırlanışı:
Yağ eritilir, soğan ve çok ince doğranmış biber yağda kavrulur, kıyma veya
ciğer ilave edilerek karıştırılır. Maydanoz, salça, domates, kuş üzümü ve
baharat ilave edilir. Daha önce temizlenerek hazırlanmış olan barsak veya
karına doldurularak dikilir. Ateşte 60 dakika pişirilir. Sarımsaklı yoğurt
ilave edilerek yenilir.
NE
ALINIR?
Ağaç oyma işçiliği, marangozluk, mobilyacılık oldukça
yaygındır. Ayrıca, bayanlar arasında nakış ve oya işçiliği de çok yaygındır.
Dolayısıyla, halı (Taşkale, Şirvan, Koraş halısı) ve el sanatı ürünleri alınabilir.
LİNKLER
Karaman Valiliği http://www.karaman.gov.tr
Ermenek Belediyesi http://www.ermenek-bld.gov.tr
Karaman Ticaret Borsası http://www.karamantb.org.tr
YAPMADAN
DÖNME
Binbir
Kiliseyi, Aktekke Camini, Yunus Emre Camini ve
Karaman Kalesini görmeden.
Karaman Müzesini gezmeden,
Zeyve
Pazarı'nda alışveriş yapmadan,
...Dönmeyin.